Oprichting nieuwe belangenvereniging      'MOT' na eerste actiedag vrijwel zeker
Tom Nout (rechts) in Enkhuizen in gesprek met enkele actievoerders voor een beter openbaar vervoer voor gehandicapten.

Tom Nout is redelijk tevreden. Weliswaar was het gezelschap dat op zijn verjaardag in Grootebroek en Enkhuizen actie kwam voeren nog klein, maar wel heeft zijn oproep een vereniging op te richten om te komen tot een beter Openbaar Vervoer voor mensen met een handicap resultaat gehad. Bij de start kon hij al niet minder dan vijfentwintig leden boeken. "De eerste stap voor de oprichting van MOT (Maak Openbaar Vervoer Toegankelijk) is gezet", constateert hij tevreden. Een tweede actiedag is gepland voor zaterdag 9 juni 2001.

Tom Nout had met zijn actie een tweeledig doel. Het eerste: de oprichting van een belangenvereniging MOT. Het tweede: met zijn actie aantonen dat het openbaar vervoer voor gehandicapten dringend verbetering behoeft.

Dat actievoeren geen overbodige luxe is, bleek al uit de verhalen van de deelnemers(sters) aan de eerste actiedag, die op 26 mei 's middags bijeen waren op het terras van de stationsrestauratie in Enkhuizen. De deelname van een aantal actievoerders was op zich al een prestatie. Zo was er Willy Ruloffs in haar rolstoel uit Amsterdam met een been in het gips.

Nellie Korssen (links) en Willy Ruloffs (rechts) namen de moeite voor de actie naar Enkhuizen te rijden voor een beter openbaar vervoer.

Twee weken daarvoor ging zij mee met 'Stadsmobiel', het collectief vervoer in Amsterdam en brak haar been. Ze maakte de rit op8 mei. "De rolstoel stond weliswaar klem", vertelt ze, "maar was niet vastgezet. Ik had ook geen gordel om". Toen de chauffeur plotseling moest remmen, schoot zij uit haar rolstoel en sloeg met haar been tegen een ijzeren stang. Zij werd per brancard naar het ziekenhuis vervoerd. Haar been bleek gebroken. "Dat de rolstoel niet was vastgezet en dat ze geen gordel om had gekregen is ook uw eigen verantwoordelijkheid", zo zei de Wvg-advocaat die ze raadpleegde. U bent dus gewaarschuwd. 1)

De aanwezigheid van Nellie Korsen was een even grote prestatie. Nellie Korsen is een afasi-patiënte. Drie jaar geleden kreeg zij tijdens een vakantietrip in Spanje een herseninfarct en lag vijf dagen in coma in een Spaans ziekenhuis. "Het je niet kunnen uiten, het niet te kunnen vertellen dat je pijn hebt. Niets kunnen uiten", vond ze het moeilijkste. Rechtzijdig verlamd gaat het spreken haar nog moeilijk af. Ze moest twee weken wachten voor ze naar Nederland mocht worden overgevlogen. Het werd eerst een verpleeghuis. Het is nu drie jaar geleden en sinds anderhalf jaar woont ze weer zelfstandig. Ze oefent met de fysiotherapeut zelfs alweer tweemaal per week met traplopen. "En kijk eens", zegt ze, "mijn rechterhand was helemaal spastisch, maar ik kan hem weer bewegen". Ze laat het zien. "Ik zál beter worden", voegt de 59-jarige eraan toe. "De artsen vinden mij een prachtvrouw". Tom Nout kwam ze tegen in het ziekenhuis in Alkmaar. Ze hoorde van de actie en kwam naar Enkhuizen. Ze had een taxi besteld voor elf uur. Twee uur later kwam de taxi haar ophalen.

Een volgend verhaal op het terras in Enkhuizen. Een rolstoelgebruikster bestelde onlangs een taxi. Ze wilde van Grootebroek naar Lelystad. Er kwam ook een taxi, maar de lift bleek te klein voor haar elektrische rolstoel. Er werd dus opgebeld voor een andere auto. Er kwam ook een andere auto, maar er was een personenauto gestuurd, dus dat lukte helemaal niet. Met een derde auto kwam zij uiteindelijk in Lelystad. De terugreis was afgesproken voor negen uur
's avonds. Dat werd half elf en de rolstoelgebruikster kwam rond twaalf uur 's nachts weer in Grootebroek aan.

Een volgende rolstoelgebruikster belde een taxi, omdat zij van Grootebroek naar Castricum wilde. Ze zegt: "Het telefoongesprek om duidelijk te krijgen welk vervoer ik nodig had, duurde drie kwartier. Dat is wel vijfenveertig maal zoveel cent", aldus deze gehandicapte vrouw, die naar Castricum wilde om haar kinderen te zien. Haar kinderen zijn uit huis geplaatst omdat zij door haar handicap niet voor hen kan zorgen. Ze bezoekt haar kinderen dus eens per veertien dagen of de kinderen komen bij haar, om en om. Kosten voor het vervoer (voor haarzelf) f. 42,- heen en f. 42,- terug. Wil ze met haar kinderen naar bijvoorbeeld een speeltuin, volgt een nieuw vervoersprobleem om van de aanvullende kosten maar niet te spreken.

De trein dan. Werkt dat beter? Er wordt in het gezelschap lacherig om gedaan. "De taxi die je moet ophalen laat je rustig twee uur staan", zegt er een. "Ja mevrouw", krijg je te horen, "het is druk; er moeten ook nog andere mensen mee. en daar sta je dan met drie kinderen. Het komt ook niet zelden voor, zo vernemen wij, dat gehandicapten die met de trein reizen met hun booster, niet uit kunnen stappen als ze op de plaats van bestemming zijn. "Als de taxichauffeur een rit heeft, gaat de plank niet uit", vertelt iemand. En wat gebeurt er dan? "Nou", klinkt een antwoord opgewekt alsof het een grapje is, "dan ga je gewoon naar het volgende station. Er gaat altijd wel weer een trein terug".

Vraag aan het gezelschap: "Als jullie nu uitgaan van tien keer, hoe vaak gaat het dan goed met het openbaar of collectief vervoer?"

Het antwoord komt spontaan van Tom Nout: "Twee keer. Hooguit". Iemand valt hem bij: "Naar het ziekenhuis is altijd raak. Een half uur te laat en dan maar wachten".

Tom Nout heeft een tweede actiedag gepland op zaterdag 9 juni. Hij vraagt gehandicapten op die dag het openbaar of collectief vervoer te gebruiken, al is het maar om in een volgende plaats een kop koffie te gaan drinken. Op die manier wil hij aantonen dat het openbaar vervoer voor gehandicapten slecht is geregeld. En waar het den nieuwe belangenvereniging betreft: hij zoekt nog enkele bestuursleden. Zodra hij die heeft gevonden is de nieuwe belangenvereniging "Maak Openbaar vervoer toegankelijk" (MOT) een feit.

1) De Chronisch Zieken- en Gehandicapten Raad Nederland vroeg onlangs aandacht voor een veiliger taxivervoer van rolstoelgebruikers. Meer dan zeventig procent van de rolstoelgebruikers die per taxibus vervoerd worden, maakt onveilige ritten, zo concludeerde de raad na een enquête onder ruim vierhonderd reizigers met een handicap.