VNG uit scherpe kritiek op bezuinigingen

"Beleidswijzigingen niet te rijmen met
toegankelijkheid Openbaar Vervoer"

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten zegt dat als het kabinet instemt met deze bezuinigingen, de burger daar direct de nadelige gevolgen van zal ondervinden. De openbare vervoerstarieven zullen aanmerkelijk stijgen en tevens zal er gesneden moeten worden in het voorzieningenniveau van het stads- en streekvervoer, waardoor zowel in stedelijk als landelijk gebied de bereikbaarheid en leefbaarheid onder druk komen te staan.

Onvoldoende onderbouwing

Het kabinet is voornemens de komende kabinetsperiode zeer fors te bezuinigen op de exploitatiebijdragen voor het stads- en streekvervoer, zonder dat er naar de mening van de VNG sprake is van een goede beleidsmatige onderbouwing voor deze bezuinigingen. De bezuinigingstaakstelling loopt van zo'n 57 miljoen Euro in 2003 op tot zo'n 120 miljoen Euro in 2006. De VNG attendeert de Vaste commissie erop dat deze taakstelling een veelvoud betekent van de taakstelling die indertijd door het kabinet Lubbers-Kok is opgelegd en die tot en met 2003 doorloopt. Deze taakstelling, zo zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeente, hebben de decentrale overheden met veel kunst- en vliegwerk weten in te vullen, maar dat is volgens de VNG wel ten koste gegaan van het voorzieningenniveau van het stads- en streekvervoer, zowel in het landelijk als het  stedelijk gebied. De effecten hiervan zijn voor de burger duidelijk zichtbaar gebleken. Veelal zijn openbaar vervoerlijnen geheel of gedeeltelijk opgeheven, al dan niet gedurende bepaalde delen van de dag. Daarnaast heeft ook de invoering van  marktwerking in het openbaar vervoer geholpen bij het invullen van de taakstelling.

Risico

De nieuwe taakstelling heeft volgens de VNG aanzienlijk grotere gevolgen voor het stad- en streekvervoer. Een zeer klein gedeelte hiervan zal kunnen worden opgevangen door een verhoging van de openbaar vervoerstarieven met 5,5 procent die de minister van Verkeer en Waterstaat met ingang van het jaar 2003 wil doorvoeren. Ook de jaren daarna zullen, zo stelt de VNG, extra tariefsverhogingen in het stads- en streekvervoer onvermijdelijk zijn. De effecten van deze tariefsverhogingen op de bezuinigingstaakstelling zijn marginaal, maar het risico bestaat dat er bij de openbaar vervoerreizigers vraaguitval gaat plaatsvinden vanwege het alsmaar duurder worden van het openbaar vervoerkaartje.

CVV geen alternatief

Volgens de VNG zal verreweg het grootste deel van de bezuinigingen moeten worden opgevangen door rigoureus te snijden in het voorzieningenniveau. Concreet betekent dit, aldus de VNG, dat er in grote delen van het land, met name in het landelijk gebied, niet of nauwelijks meer sprake zal kunnen zijn van openbare vervoersvoorzieningen. Het alternatief voor de burger zouden collectief vraagafhankelijke vervoerssystemen (CVV) kunnen zijn. Deze CVV-systemen zijn doorgaans echter aanzienlijk duurder voor de burger dan regulier openbaar vervoer. Bovendien, aldus de VNG in haar brief, werken deze systemen met aanmeldtijden, marges in de afhaaltijden en niet-rechtstreeks verbindingen, omdat meerdere klanten tegelijk van deur tot deur worden vervoerd. Kortom, zo zegt de VNG, CVV-systemen zijn voor de burger niet zonder meer een goed alternatief voor het reguliere openbaar vervoer. Ook in stedelijke gebieden zal fors gesneden moeten worden in het aantal en de frequentie van de openbaar vervoerlijnen. In de avonduren en gedurende de weekeinden zal het voorzieningenniveau nog veel verder achteruit gaan. Dit zal, zo schrijft de VNG aan de vaste Kamercommissie, direct nadelige effecten hebben op de bereikbaarheid en leefbaarheid in deze gebieden.

"Zorgelijke ontwikkeling"

De VNG spreekt in haar brief dan ook van een zorgelijke ontwikkeling, die ook volledig in strijd is met de gedachte uit het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan (NVVP) waarin aan het openbaar vervoer een prominente rol werd toebedacht, met name in de stedelijke gebieden.

Ouderen en gehandicapten

Bovendien, zegt de VNG, kunnen wij deze beleidswijzigingen niet rijmen met het voornemen van het kabinet om het openbaar vervoer optimaal toegankelijk te maken voor ouderen en gehandicapten. Dit veronderstelt naar de mening van de VNG dat er een adequaat voorzieningenniveau moet worden geboden, waarbij het openbaar vervoer zowel in stedelijk als in landelijk gebied frequent rijdt en ook nagenoeg overal komt. Een goed toegankelijk openbaar vervoer waarvan ouderen en gehandicapten niet of nauwelijks gebruik kunnen maken vanwege te lage frequenties of te grote afstanden van deur tot halte, schiet haar doel voorbij. Reden waarom de VNG er bij de Vaste Kamercommissie op aandringt deze voorgenomen bezuinigingen geheel of gedeeltelijk terug te draaien.

Waar het de verkeersveiligheid en verkeershandhaving betreft, acht de VNG het omlaag bijstellen van de verkeersveiligheidsdoelstellingen vanwege gebrek aan financiële middelen een slechte zaak en de VNG pleit tevens voor een evenwichtige inzet van de beschikbare middelen voor zovel het hoofdwegennet als het onderliggend wegennet.